De Romeinse erfenis in Nîmes, Frankrijk

Architecturaal

 

Maison Carrée

 

Deze tempel is één van de best bewaarde tempels uit het Oud Romeinse Rijk. Architecturaal is het gewoonweg een parel en is het duidelijk gebaseerd op de tempels van Apollo en Mars Ultor in het oude Rome.

Bijzonder is dat het de enige Romeinse tempel is die integraal bewaard is gebleven. Het zogenaamde “Maison Carrée” (vierkant huis) is een respectabele 26,4 m lang op 13,5 meters breed en 17 m hoog. De zoldering van het pronaos (tempelingang) komt uit de vroege 19^e eeuw en de hedendaagse ingangsdeur is van 1824.

Deze tempel was een eerbetoon aan Keizer Augustus. Hij omgaf zich met zijn familie en getrouwen en gaf opdracht nieuwe gebouwen te bouwen als decor voor zijn speciale festiviteiten en evenementen. Zijn gebouwen waren dan ook symbolen van zijn publieke macht. Zijn nieuw regime werd duidelijk geadverteerd in gebouwen, standbeelden, inscripties en portretten. Het was de architecturale belichaming van de doctrine van het nieuwe Rome sinds Augustus. Het “Maison Carrée” was een politiek statement van de nieuwe Romeinse politiek. Het gebouw werd opgedragen aan Caius en Lucius, de erfgename van Augustus en werd gebouwd in opdracht van Agrippa, die aldus de Augustijnse traditie verderzette.

De uitstekende preservatie van het gebouw is te danken aan het feit dat het gebouw al sinds de 11e eeuw continu een publieke functie heeft gehad. Na de val van het Romeinse Rijk heeft het dienst gedaan als consulaat, appartement en zelfs als kerk. Tijdens de Franse Revolutie kwam het ook relatief zonder veel schade uit de chaos en werd het een kazerne voor de Revolutionaire wacht, later werd het een archiefplaats voor de lokale documenten en museum.

 

Het amfitheater van Nîmes

Naast het “Maison Carrée” is het amfitheater een belangrijke erfenis uit de Romeinse periode. Dit theater is een perfect schoolvoorbeeld voor de deskundigheid en vernuftigheid van de Romeinse architecten. Dit perfect ovaal geschapen gebouw is een zeer complexe creatie van 133 meter lang en 101 meter breed op 21 meter hoogte. Het buitenaanzicht toont een indrukwekkende twee verdieping tellende constructie met maar liefst 60 bogen en een gigantische zolder.

Via een ingenieus systeem kon er een zonnewering worden neergelaten die zo de toeschouwers beschermden tegen de te felle zon of slecht weer. Oorspronkelijk waren alle bogen op de gelijkvloers dienstdoende als ingang en/of uitgang. Er zijn grotere amfitheaters te bewonderen maar deze is één van de best bewaarde. De gebruikte stenen werden gehaald uit de nabijgelegen steengroeves in Roquemaillière en Baruthel.

Tijdens het Romeinse Rijk kon het amfitheater 24.000 toeschouwers plaats geven over 34 rijen van terrassen die verdeeld waren in vier grote afdelingen of maeniana. Ieder deel kon men bereiken via een galerij en honderden trappen en gangen die vomitories werden genoemd. Door dit systeem was filevorming uitgesloten.

Het theater zelf was zo gebouwd dat iedereen een compleet zicht had over de volledige arena. Onder de arena waren er eveneens verschillende galerijen, deze waren bereikbaar via trappen en een ingenieus liftsysteem. Gladiatoren en dieren konden moeiteloos binnengeloodst worden in de arena.

Vandaag nog staat men met verstomming te kijken naar de architecturale pracht en de talrijke versieringen. Op één van de hoofdgewelven kan men duidelijk een stier zien met gebogen benen over de boog. Op een andere plaats met zicht op het gerechtsgebouw ziet men een vrouwelijke wolf die melk geeft aan Romulus en Remus, de mythische stichters van Rome. In tegenstelling tot de versies in Rome, kijkt hier de wolf de kinderen frontaal aan, wat hoogst uitzonderlijk was voor de Romeinse kunst.

De arena diende als een bloederig vermaak. Vreemdelingen en slaven werden geofferd aan wilde dieren. Of er Christenen werden vervolg in Nîmes is niet duidelijk, doch er zijn sterke indicaties zoals fresco’s die wijzen dat het wel degelijk gebeurde.

Wilde dieren werden in de arena opgejaagd en afgemaakt, men deed er alles aan om de jacht zo echt mogelijk te doen lijken. De meest exotische dieren werden opgevoerd zoals olifanten, tijgers, leeuwen of beren.

Het amfitheater diende ook als openbare executieplaats, ter dood veroordeelden werden vermoord met een gladius. Sommige gevangenen werden levens opgegeten door wilde dieren.

De gladiatoren waren echter de helden van de arena en bekampten elkaar op regelmatige tijdstippen. Het was de ontspanning bij uitstek bij de burgers en het spektakel was razend populair. Men denkt dat het gebruikt stamt uit de Etruskische beschaving, waar men na een uitvaart vocht ter ere van de overledenen, soms met de dood tot gevolg. De Romeinen namen het over en maakten er een volksvermaak van.

 

De Tour Magne

 

De Tour Magne of de grote toren is een ruïne en het enig overblijfsel van de fortificaties die op bevel van Keizer Augustus werden gebouwd rond de stad. Men kan deze toren vinden op het hoogste punt van de stad: Mont Cavalier. De strategische keuze voor deze plaats is overduidelijk, niet alleen kan men de hele vallei zien, het was ook een uitstekend punt om te communiceren met de Romeinse troepen.

Oorspronkelijk was het een ovalen toren van grote prestigieuze en symbolische waarde. Het was een machtsvertoon en bood bescherming aan de oppidum. Door zijn hoogte te verdubbelen en het in te kaderen en de stadswallen demonstreerde de politieke en militaire macht van Rome. Dezelfde toren zou later nog dienst doen in de Honderdjarige Oorlog tegen de Britten.

 

 

Stadsgeschiedenis

In vele geschiedenisboeken lijkt het erop dat Caesar op zijn eentje Gallië had veroverd tussen 58 tot 51 v. C. In werkelijkheid waren deze gebieden al lang voor zij komst geromaniseerd, vooral het Zuidoosten stond al onder Romeinse invloeden.

In de tweede eeuw v.C. waren Romeinse legioenen al de Alpen overgestoken, oorspronkelijk om de Griekse kolonie te helpen in Marseille die hun hulp hadden gevraagd. Deze nederzettingen werden constant aangevallen door Keltische stammen. De Romeinse legers kwamen deze stammen bekampen, en reisden door het Rhône-gebied. De Romeinen zouden de streek niet meer verlaten. Een paar jaren later zouden ze een nieuwe Romeinse provincie stichten in de streek tussen Lyon en de Pyreneeën. In die periode was het stadje Nîmes Nemausus genaamd, naar de heilige bron van de god Nemausus.

Voor de komst van de Romeinen was Nîmes een klein versterkt dorp, een oppidum, gebouwd op de heuvels van Mont cavalier, een strategisch gebied. Onder Caesar adopteerde het dorp de Romeinse wet, wat hen status en relatieve autonomie gaf. De bewoners namen de taal, de wetten en de gebruiken over van de Romeinse burgers.

Onder het bestuur van keizer Augustus ontwikkelde de stad zich razendsnel en trok overal prestigieuze gebouwen op. In totaal werden 200 hectaren bebouwd en bestreek de nieuwe Romeinse stad 7 km. De drie gebouwen supra beschreven zijn de enige die de tand des tijds hebben overleefd. Nîmes werd één van de belangrijkste steden in de provincie Narbonese Gaul en kreeg van de keizer de titel: “Colonia Nemausensis Augusta”.

 

Deze erfenisstukken van het Romeinse Rijk zijn zeker architecturale schatten en geven, gezien de relatieve staat van preservatie, een accuraat beeld van een Romeinse koloniale stad, tijdens de Romeinse era.

Met bewondering kan men vaststellen dat de Romeinen een hoogstaande beschaving hadden die op architecturaal, cultureel en sociaal niveau veel complexer waren dan de cliché voorstellingen die man kan vinden in gestandaardiseerde geschiedeniswerken. Nîmes is in vele opzichten een tijdscapsule die het ontdekken waard is.

 

© Tempels.net